ความล้มเหลวในการควบคุม โอมิครอน – Omicron จากนโยบาย ปลอดโควิด ใน เซี่ยงไฮ้ ทำให้ผู้ป่วยโรคอื่นไม่สามารถเข้ารับการรักษาได้ปกติในโรงพยาบาล จนก่อให้เกิดความโกรธเพิ่มมากขึ้น
พ่อของ เจีย รูหลิง* เกิดความเจ็บปวดอย่างรุนแรงตั้งแต่วันที่ 17 มีนาคม เขาเป็นมะเร็งกระเพาะอาหารระยะสุดท้าย แต่โรงพยาบาลปฏิเสธที่จะรักษาเขา เพราะย่านที่เจียอาศัยอยู่ในเซี่ยงไฮ้ เมืองถูกล็อกดาวน์เนื่องจากผู้ป่วยโควิดเพิ่มจำนวนขึ้น
“เราขอร้องให้โรงพยาบาลรับเขาเข้ารักษาครั้งแล้วครั้งเล่า” เจียกล่าว “เมื่อถึงจุดหนึ่ง พ่อของฉันเจ็บปวดมากจนอยากจะปลิดชีพตัวเอง พวกเราทำอะไรได้บ้าง? โปรดช่วยเราแจ้งให้รัฐบาลกลางทราบด้วย”
นโยบาย ปลอดโควิด (Zero-Covid) ที่เข้มงวดของจีน มีแนวทางให้ผู้ป่วยที่ตรวจเชื้อเป็นบวกทั้งหมดต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล แต่ในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา เนื่องจากจำนวนผู้ป่วยเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และประชาชน 26 ล้านคนถูกล็อกดาวน์อย่างหนัก ศูนย์กลางทางการเงินที่สำคัญที่สุดของจีนแผ่นดินใหญ่จึงหยุดชะงัก (ทางด้านเศรษฐกิจ) จำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่รายวันเกิน 10,000 รายเป็นครั้งแรกในวันจันทร์ แม้ว่าเจ้าหน้าที่สาธารณสุข 38,000 คนจะถูกส่งมาจากทั่วประเทศจีนเพื่อช่วยเหลือ แต่ทรัพยากรทางการแพทย์ทั้งหมดถูกใช้ไปเพื่อต่อสู้กับโควิดเพียงอย่างเดียว ทำให้ผู้ป่วยที่ไม่ใช่โควิดดังเช่นพ่อของเจียเข้าถึงการรักษาได้ยาก
หลัว รุ่ยเซียง* คนงานชาวจีนวัย 39 ปี ไปทำงานที่สาธารณรัฐคองโก มีประสบการณ์คล้ายกัน เขาบินกลับบ้านในเดือนมีนาคมด้วยความหวังว่าจะได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วนหลังจากตาซ้ายของเขาเสียหาย
เครื่องบินลงจอดที่เซี่ยงไฮ้ เจ้าหน้าที่ศุลกากรที่เกี่ยวข้องกับการกักตัวทางการแพทย์ของเขา แจ้งโรงแรมสำหรับกักกัน หนึ่งสัปดาห์ผ่านไปเขาไม่ได้รับความคืบหน้าเกี่ยวกับอาการบาดเจ็บที่ตาเลย “ผมกลัวว่าถ้ารอจนกว่าการกักกันจะสิ้นสุด ตาคงบอดไปแล้ว” เขากล่าว
ด้วยความสิ้นหวัง หลัวเข้าไปที่เว็บไซต์โซเชียลมีเดีย Weibo เพื่อขอความช่วยเหลือ ในไม่ช้าสื่อท้องถิ่นก็โทรหาเขา และความช่วยเหลือทางการแพทย์มาถึงอย่างรวดเร็ว “โชคดีที่การผ่าตัดเสร็จสิ้น” เขากล่าว “มันไม่ควรจะซับซ้อนขนาดนี้ แต่ในฐานะที่เป็นคนตัวเล็กๆ ในสังคม ทุกอย่างก็ยากสำหรับผม”
การระบาดของโอมิครอนในเซี่ยงไฮ้ เป็นการทดสอบที่ใหญ่ที่สุดสำหรับนโยบายปลอดโควิดของจีน จนถึงขณะนี้ และเมืองนี้กำลังดิ้นรนต่อสู้อย่างหนัก เมื่อวันจันทร์ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขรายงานผู้ป่วยที่ไม่มีอาการ 8,581 ราย และมีอาการ 425 รายในช่วง 24 ชั่วโมงที่ผ่านมา ตัวเลขดังกล่าวมีน้อยเมื่อเทียบกับประเทศต่างๆ เช่น สหราชอาณาจักรและสหรัฐอเมริกา แต่เป็นตัวเลขที่ใหญ่ที่สุดในประเทศจีน นับตั้งแต่มีรายงานไวรัสโคโรนาครั้งแรกในเมืองอู่ฮั่นเมื่อปลายปี 2019
นักวิเคราะห์กล่าวว่าเมืองนี้ เป็นเมืองที่มีความซับซ้อนมากที่สุดแห่งหนึ่งของจีน ควรเตรียมการให้พร้อมกว่านี้ “พวกเขาประสบความสำเร็จมากเกินไปตั้งแต่ปี 2020 ดังนั้นพวกเขาจึงพอใจ” เจียกล่าว พร้อมย้ำว่าเธอไม่ได้ต่อต้านรัฐบาล แต่ความทุกข์ทรมานของพ่อทำให้เธอ “โกรธมาก”
“ไวรัสและผู้คนกำลังเปลี่ยนไป” เฉินซี ผู้เชี่ยวชาญด้านสาธารณสุขจากโรงเรียนสาธารณสุขเยลกล่าว “นี่เป็นครั้งแรกที่ตัวแปรย่อยของโอมิครอน เช่น BA.2 โจมตีเซี่ยงไฮ้ ความเร็วที่ไม่เคยมีมาก่อนของการแพร่กระจาย รวดเร็วเกินกว่าจะติดตามการติดต่อสัมผัสจากตัวบุคคลและมาตรการด้านสาธารณสุขทั่วไปอื่นๆ เริ่มใช้ไม่ได้ผล ประชาชนมีอาการอ่อนล้าจากโควิด-19 หลังจากใช้มาตรการด้านสุขภาพที่เข้มงวดมามากกว่า 2 ปี”
หมดหนทางและท้อแท้
ขณะที่การปิดเมืองยังคงดำเนินต่อไปในมหานครที่ใหญ่ที่สุดของจีน ความรู้สึกหมดหนทางปกคลุมไปทั่ว ภาพถ่ายและวิดีโอที่แสดงให้เห็นถึงเด็กๆ ที่ต้องแยกจากพ่อแม่ที่โรงพยาบาลเซี่ยงไฮ้ สร้างความโกรธแค้นให้กับโซเชียลมีเดียในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้ปกครองคนหนึ่งซึ่งมีลูกวัยเยาว์ถูกพาตัวไปหลังจากการทดสอบว่าติดเชื้อเป็นบวก โดยเขียนลงบนโซเชียลมีเดียว่า “ฉันโกรธมาก…นี่มันไร้มนุษยธรรม”
นักการทูตสหภาพยุโรปหลายคนในเซี่ยงไฮ้ได้ส่งจดหมายถึงเทศบาลของเมืองเมื่อวันที่ 31 มีนาคม โดยกดดันให้ให้ความช่วยเหลือพลเมืองของตน เมื่อพวกเขาต้องการความช่วยเหลือทางการแพทย์ พวกเขายังเรียกร้องให้เซี่ยงไฮ้ไม่แยกลูกจากพ่อแม่ “ไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์ใด”
เจ้าหน้าที่สาธารณสุขของเซี่ยงไฮ้ปกป้องนโยบายดังกล่าว เนื่องจากพ่อแม่และผู้ปกครองแสดงความโกรธเคืองผ่านโซเชียลมีเดีย หวู่ เฉียนหยู เจ้าหน้าที่จากคณะกรรมการสุขภาพเทศบาลนครเซี่ยงไฮ้ กล่าวว่า นโยบายนี้มีส่วนสำคัญในการพยายามป้องกันและควบคุมไวรัส
ในการตอบสนองต่อข้อร้องเรียน หม่า ชุนเล่ย เลขาธิการเทศบาลนครเซี่ยงไฮ้ ยอมรับว่าฝ่ายบริหารของเขาจัดการกับการระบาดได้ไม่ดี “ความตระหนักของเราเกี่ยวกับสายพันธุ์โอมิครอน เชื้อไวรัสกลายพันธุ์ที่ติดเชื้อเร็วและร้ายกาจ การเตรียมพร้อมที่ไม่เพียงพอสำหรับการติดเชื้อเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ การปฏิบัติการยังไม่ครอบคลุม” เขากล่าว “เรายอมรับคำวิจารณ์ของคุณอย่างจริงใจและกำลังทำงานอย่างหนักเพื่อปรับปรุง”
แม้จะสารภาพความผิด บางคนยังไม่รู้สึกดีขึ้น ภรรยาของ เติ้ง จ้าวหยาง* และลูกชายวัย 3 ขวบของเขาถูกกักตัวในสถานกักกันของรัฐบาลตั้งแต่วันที่ 29 มีนาคม เขากล่าวว่า “สถานที่นี้ดำเนินการโดยอาสาสมัครและดูเหมือนว่าจะไม่มีใครรับผิดชอบ เราไม่รู้ด้วยซ้ำว่าภรรยากับลูกของผมจะได้ออกจากสถานพยาบาลเมื่อไร และไม่มีใครไปตรวจโควิดให้พวกเขาด้วย”
เติ้ง ซึ่งอพยพมาอยู่ในเมืองเซี่งไฮ้เมื่อหลายปีก่อน กล่าวว่า ในช่วงสองสามปีที่ผ่านมาเมื่อสิ่งต่างๆ เป็นปกติและส่วนอื่นๆ ของจีนต้องเผชิญกับการระบาด เขาไม่เคยคิดเลยว่าสิ่งเดียวกันจะเกิดขึ้นในเซี่ยงไฮ้
“ก่อนที่ โอมิครอน จะมาถึง เป็นที่เข้าใจกันว่าผู้ที่ได้รับเชื้อควรถูกส่งไปยังสถานกักกัน” เขากล่าว “แต่ตอนนี้ส่วนใหญ่มีอาการเพียงเล็กน้อยเท่านั้น รัฐบาลควรปรับนโยบายให้เหมาะสมมิใช่หรือ?”
ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์ในเมืองแสดงความรู้สึกหงุดหงิด ในการสนทนาทางโทรศัพท์ที่เปิดเผยเมื่อสัปดาห์ที่แล้วซึ่งมีการพูดคุยออนไลน์ทั้งในประเทศและต่างประเทศ เจ้าหน้าที่ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งเซี่ยงไฮ้ (CDC) กล่าวว่าทรัพยากรทางการแพทย์ของเมืองอยู่ภายใต้ความตึงเครียดอย่างรุนแรง
“ฉันได้แนะนำ [กับเจ้าหน้าที่ระดับสูง] หลายครั้งแล้วว่าผู้ที่มีอาการเล็กน้อยหรือไม่มีอาการควรถูกกักกันที่บ้าน” เธอกล่าว พร้อมเสริมว่าความพยายามในปัจจุบันในการควบคุมไวรัสนั้นเกี่ยวกับการเมืองมากกว่า “ว่าแต่ใครเล่าได้ฟังบ้าง” อย่างไรก็ตาม ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตชาวจีนบางคนประนามเธอว่า “ผิด” และ “อันตราย” เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา Shanghai Pudong CDC กล่าวว่ากำลังตรวจสอบการร้องเรียนของผู้โทร พร้อมทั้งออกประกาศภายในเพื่อแจ้งพนักงานที่รับสายด่วนควรให้ข้อมูลไปทางเดียวกัน
ในวันเดียวกันนั้น ซุน ชุนหลาน รองนายกรัฐมนตรีจีน เน้นแน่วแน่ว่า “ทางการยึดมั่นในแนวทางการรักษาโควิดเป็นศูนย์ด้วยความหนักแน่น” ในการเยือนเซี่ยงไฮ้อย่างเป็นทางการ โดยอ้างจากสำนักข่าวซินหัว ไม่ถึง 24 ชั่วโมงต่อมา กองทัพจีนได้ส่งแพทย์มากกว่า 2,000 คนไปยังเซี่ยงไฮ้ เพื่อสนับสนุนความพยายามในการควบคุมการแพร่กระจายของไวรัส
นโยบาย ปลอดโควิด ‘ไม่ยั่งยืน’
Jin Dong-yan ศาสตราจารย์จากโรงเรียนชีวการแพทย์ของมหาวิทยาลัยฮ่องกง กล่าวว่า ต้องใช้เวลาหลายสัปดาห์กว่าที่ไวรัสจะสามารถควบคุมได้ “แม้ว่าพวกเขาสามารถบรรลุถึงเป้าหมายปลอดโควิด แต่ด้วยค่าใช้จ่ายที่สูงเกิน การระบาดครั้งใหม่อาจทำให้เพิ่มงบประมาณจำนวนมากอีกครั้ง…การใช้ชีวิตร่วมกับไวรัสคือทางเลือกเดียวที่เป็นไปได้”
ส่วนใหญ่ของ “การใช้ชีวิตร่วมกับไวรัส” คือการให้วัคซีนที่มีประสิทธิภาพ ในช่วงไม่กี่เดือนที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่ได้เริ่มพูดคุยอย่างเปิดเผยเกี่ยวกับวัคซีน mRNA ซึ่งบ่งชี้ว่าทางการอาจกำลังคิดเกี่ยวกับการนำวัคซีนมาใช้นอกเหนือจาก Sinopharm และ Sinovac ที่ผลิตในจีน ดร.จง หนานซาน ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบทางเดินหายใจอันดับต้นๆ ของประเทศ กล่าวเมื่อเดือนธันวาคมว่า จีนควรเรียนรู้เกี่ยวกับสิ่งดีๆ ในประเทศอื่นๆ เช่น วัคซีน mRNA รัฐบาลเซี่ยงไฮ้ยังกล่าวในเอกสารอย่างเป็นทางการเมื่อสัปดาห์ที่แล้วว่าสนับสนุนการนำเข้าวัคซีนและยารักษาโควิด
“การใช้การทดสอบแอนติเจนอย่างรวดเร็ว [RAT] และการอนุมัติวัคซีน mRNA สามารถทำได้เนื่องจากมีข้อมูลเพียงพอสำหรับ [เจ้าหน้าที่] ในการอนุมัติวัคซีน mRNA เช่นเดียวกับความสามารถที่เพียงพอในการผลิต RAT” เชนกล่าวเสริมว่าทั้งอัตราการฉีดวัคซีนต่ำ ในบรรดาผู้สูงอายุและเทคโนโลยีวัคซีนที่ใช้ในจีนนั้น “น่าเป็นห่วง”
“กรอบเวลาที่เหลือกำลังลดลงอย่างรวดเร็ว” เขากล่าว “เป็นสิ่งสำคัญมากสำหรับภูมิภาคอื่นๆ ในประเทศจีน การเรียนรู้และเพิ่มวัคซีนก่อนที่สถานการณ์ในภูมิภาคจะเริ่มต้นโหมแรงขึ้นเป็นสิ่งสำคัญ”
สำหรับเจีย ความคิดในการใช้ชีวิตร่วมกับไวรัสดูเหมือนห่างไกล เธอแค่หวังว่าพ่อของเธอจะถูกส่งไปรักษายังโรงพยาบาลมะเร็งโดยเร็วที่สุด “ความเจ็บปวดของเขาบรรเทาลงจากการได้รับยาแก้ปวดในปริมาณมากขึ้นในช่วงสองสามวันที่ผ่านมา แต่นี่ไม่ใช่วิธีแก้ปัญหาที่ยั่งยืน พ่อต้องการไปพบแพทย์” เธอกล่าว
เนื่องจากเจียเปิดเผยความเจ็บปวดของพ่อผ่านทางออนไลน์ เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว เธอบอกว่าได้รับความสนใจจากสื่อ บางทีอาจเป็นเพราะแรงกดดัน เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นของเธอได้โทรหามา เพื่อบอกว่าพวกเขาสามารถช่วยพ่อของเธอให้เข้าโรงพยาบาลได้
“พวกเขามีข้อกำหนดอย่างหนึ่ง” เธอกล่าว “พวกเขาต้องการให้ฉันลบโพสต์โซเชียลมีเดียก่อน ฉันปฏิเสธ ในที่สุดพวกเขาก็ไม่สามารถส่งพ่อของฉันไปที่โรงพยาบาลมะเร็งได้ตามที่สัญญา เพราะพวกเขาเป็นเพียงผู้มีอำนาจระดับท้องถิ่น และพวกเขาไม่สามารถโน้มน้าวสถาบันระดับเทศบาลได้ในที่สุด”
หมายเหตุ
* ชื่อมีการเปลี่ยนแปลงเพื่อปกป้องตัวตนจากแหล่งข่าว
