The Hero’s Journey : คำจำกัดความ คำแนะนำทีละขั้นตอน ในโครงสร้าง : การเดินทางของวีรบุรุษ

โครงสร้างเรื่องราว The Hero’s Journey — การเดินทางของวีรบุรุษ เก่าแก่พอๆ กับยุคประวัติศาสตร์ จากเธเซอุสและมิโนทอร์ไปจนถึงเดอะไลอ้อนคิง เรื่องเล่ารูปแบบนี้มากมาย เล่าต่อกันจากปากสู่ปาก จากอักษรสู่อักษร จนฝังแน่นใน DNA ทางวัฒนธรรมจนถึงปัจจุบัน ในโพสต์นี้เราจะแสดงให้เห็นถึงวิธีการทำงานของโครงสร้างพล็อต การเดินทางของวีรบุรุษ แบบคลาสสิกนี้ว่า ใช้ได้ผลอย่างไร พร้อมสรุปสูตรและข้อมูลทั้งหมดไว้ทุกขั้นตอน พร้อมตัวอย่าง

The Hero’s Journey เรื่องราวของวีรบุรุษจากโลกธรรมดาไปสู่การผจญภัยที่เต็มไปด้วยอันตราย ตัวเอกได้พบทั้งศัตรูและพันธมิตร การเผชิญหน้ากับความชั่วร้ายครั้งยิ่งใหญ่ นอกจากนั้น ยังต้องผจญกับเงาความคิดของตัวเอง ซึ่งอาจเป็นศัตรูที่น่ากลัวกว่าศัตรูตนไหน เคยสังเกตไหมว่าเรื่องราวมากมายเหล่านี้ดูเหมือนจะมีรูปแบบคล้ายคลึงกันไปหมด ไม่ว่าตัวเอกออกไปผจญภัย การพบเพื่อนใหม่ เจออุปสรรค ต่อสู้กับความชั่วร้าย และคืนสู่มาติภูมิด้วยการเปลี่ยนเป็นคนใหม่ อันที่จริง เราอาจสามารถสรุปได้ด้วยนิยามสั้นๆ ว่า — การเดินทางของวีรบุรุษ – The Hero’s Journey

โจเซฟ แคมป์เบลล์ Joseph Campbell นักวิชาการทางวรรณกรรมชาวอเมริกัน ผู้เขียน The Hero with a Thousand Faces เรียกโครงสร้างเรื่องราวนี้ว่า The monomyth จากการค้นคว้าหลายปีของเขา เขาค้นพบว่าการข้ามวัฒนธรรมในเรื่องเล่าบริบทต่างๆ การเดินทางและขั้นตอนทั่วไปมีข้อจำกัดในการเล่า ในขณะเดียวกันนักวิชาการทางวรรณกรรมคนอื่นๆ เมื่อใช้งานของแคมป์เบลล์เป็นพื้นฐานการอ้างอิง มักจะเปลี่ยนชื่อขั้นตอนดั้งเดิมของ The Hero’s Journey เพื่อที่จะได้เข้าใจง่ายขึ้น แต่ยังคงลำดับขั้นตอนเหมือนเดิม

ขั้นตอนสำคัญที่ โจเซฟ แคมป์เบลล์ สร้างขึ้นมีสามขั้นตอนหลักดังนี้ 

• The Departure Act: ตัวเอกออกจากโลกธรรมดา
• The Initiation Act: ตัวเอกผจญภัยในดินแดนที่ไม่รู้จัก “โลกพิเศษ” ถือกำเนิดกลายเป็นเป็นคนที่มีความสามารถมากขึ้น ผ่านการถูกทดสอบมากมาย รวมถึงความท้าทายต่างๆ
• The Return Act: เดินทางกลับมาตุภูมิอย่างมีชัย

ในปี 2007 คริสโตเฟอร์ โวกเลอร์ (Christopher Vogler) นักเขียนบทภาพยนตร์ได้ปรับปรุงโครงสร้างดั้งเดิมของแคมป์เบลล์ในหนังสือ The Writer’s Journey ของเขา ในนั้น โวกเลอร์ขยายสามขั้นตอนของแคมป์เปลล์ ไปสู่ 12 ขั้นตอนที่ประกอบขึ้นดังนี้

1. โลกธรรมดา – The Ordinary World 
2. การเรียกร้องของการผจญภัย – The Call of Adventure
3. ปฏิเสธการร้องเรียก – Refusal of the Call 
4. พบกับที่ปรึกษา – Meeting the Mentor
5. ข้ามด่านแรก – Crossing the First Threshold
6. บททดสอบพันธมิตรศัตรู – Tests, Allies, Enemies 
7. เข้าใกล้ถ้ำลึกที่สุด – Approach to the Inmost Cave
8. การทดสอบ – The Ordeal
9. รางวัล (ยึดดาบ) – Reward (Seizing the Sword)
10. ถนนกลับบ้าน – The Road Back 
11. การฟื้นคืนชีพ – Resurrection 
12. กลับมาพร้อมกับยาอายุวัฒนะ – Return with the Elixir 

ในบทความนี้ผมจะอิง 12 ขั้นตอนของคริสโตเฟอร์โวกเลอร์เป็นหลักเพราะมีความเข้าใจง่ายขณะเดียวกันหากขั้นตอนใดที่ต้องการรายละเอียดเพิ่มขึ้นผมจะสอดแทรกขั้นตอนของโจเซฟแคมป์เบลล์เคียงคู่ไปด้วยเพื่อจะได้อธิบายถึงบริบทของโครงสร้างดั้งเดิม

อย่างไรก็ตามพึงระลึกไว้เสมอว่าภารกิจของตัวเอกในโครงสร้าง The Hero’s Journey โลดแล่นในสื่อต่างๆมากมายไม่ว่าวรรณกรรมภาพยนตร์หรือละครเวทีอย่างเช่น Star Wars, The Lion King หรือ Arrival เราจึงพบโครงสร้างนี้ในหนังและหนังสือนับไม่ถ้วนและได้มีการดัดแปลงไปจากเดิมมากบ้างน้อยบ้างรวมถึงการพัฒนาโครงสร้างให้ทันสมัยตามเรื่องราวที่เกิดขึ้น

ตลอดบทความนี้ผมจะใช้ภาพยนตร์เรื่อง The Matrix ภาคแรกเขียนบทและกำกับโดยพี่น้อง Wachowskis มาเป็นตัวอย่างแต่ละขั้นตอนเพื่อให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจได้ง่ายขึ้นเนื่องจาก The Matrix เป็นเรื่องราวที่ทันสมัยโครงเรื่องมีการหักมุมเล็กน้อยทำให้องค์ประกอบของ The Hero’s Journey ใน The Matrix นี้มิได้ดำเนินโครงเรื่องตามโครงสร้างแต่เรื่องราวที่เกิดขึ้นยังสามารถจับเหตุการณ์ต่างๆเหล่านั้นอยู่ในขั้นตอนได้อย่างลงตัว

1. The Hero’s Journey : โลกธรรมดา – The Ordinary World

ตัวเอกจะปรากฏขึ้นในช่วงเวลานี้ การเดินทางยังไม่เริ่มต้น ทุกอย่างในโลกเก่าของเขาดำเนินไปตามวิถีที่ชัดเจน กิจวัตรประจำที่ซ้ำดังเดิม ทุกวันผ่านไปอาจจะค่อนไปทางที่น่าเบื่อ ธรรมดา สภาพของสถานการณ์ในชีวิตที่เรียบเรื่อย

การเปิดฉากนี้เป็นการแนะนำตัวเอกให้ผู้อ่านได้รู้จัก ที่สำคัญช่วยให้ผู้อ่านระบุได้ว่าตัวเอกเป็นบุคคล “ปกติ” (อย่างไร) เป็นการตั้งค่าก่อนการเดินทางจะเริ่มขึ้น

The Matrix

มิสเตอร์แอนเดอร์สัน (นีโอในโลกออนไลน์) แฮ็กเกอร์ที่มีชีวิตธรรมดา วันๆ หนึ่งผ่านไปโดยไม่มีจุดหมาย ไม่สมหวัง มีคนเจาะเข้าไปในคอมพิวเตอร์ของเขาและบอกว่าถ้าต้องการรู้เกี่ยวกับ “The Matrix” หรือไม่ ต้อง “ตามกระต่ายสีขาว” ด้วยสถานการณ์นี้ การเรียกร้องให้ผจญภัยจึงเริ่มต้นขึ้น

2. เรียกร้องการผจญภัย – The Call of Adventure

การเรียกร้องให้ผจญภัย เป็นสถานการณ์เร่งเร้าให้ตัวเอกออกจากพื้นที่ปลอดภัย ในขั้นตอนนี้ พวกเขามักจะเผชิญกับปัญหาหรือความท้าทายที่ข้ามไปไม่ได้ถ้าไม่ขยับไปจากความคุ้นเคยในชีวิตประจำวัน ตัวเร่งปฏิกิริยานี้สามารถเกิดขึ้นได้หลายรูปแบบ ตามที่แคมป์เบลล์ชี้ให้เห็นใน Hero with a Thousand Faces เช่น:

• ตัดสินใจที่จะออกไปด้วยความสมัครใจของตน เช่น เธเซอุสเมื่อมาถึงกรุงเอเธนส์
• ถูกส่งไปต่างแดนโดยตัวแทนที่หวังดีหรือมุ่งร้าย เช่น Odysseus ขึ้นเรือของเขาใน The Odyssey
• ต้องออกไปผจญภัยเป็นผลมาจากความผิดพลาด เช่น โดโรธีเมื่อเธอถูกพายุทอร์นาโดพัดถล่มใน The Wizard of Oz
• ใช้ชีวิตปกติธรรมดา เมื่อปรากฏการณ์บางอย่างผ่านเข้ามา ดึงดูดให้หลงทางและล่อลวงคนเหล่านั้นเข้าไปในเส้นทางที่เปลี่ยนชีวิต เช่น ในเรื่อง E.T. เมื่ออีเลียตพบเอเลี่ยนที่หลงทางในโรงเก็บเครื่องมือ

เดิมพันของการผจญภัยและเป้าหมายของตัวเอกนั้นชัดเจน คำถามเดียว: เขาจะลุกขึ้นท้าทายหรือไม่?

The Matrix

“ตามกระต่ายสีขาว” ไป ทำให้นีโอได้พบมอร์เฟียซ แฮกเกอร์ในตำนาน นั่นทำให้นีโอรู้ว่าแมกทริกซ์อาจจะมีอยู่จริง สถานการณ์นี้เรียกร้องให้นีโอออกผจญภัยเร็วขึ้น 

3. The Hero’s Journey : ปฏิเสธการร้องเรียก – Refusal of the Call 

ที่ซึ่งมองหารากของตัวเอง

เมื่อตัวเอกได้พบกับจุดเปลี่ยน เขาอาจจะถูกกระตุ้นจากใครบางคนเพื่อให้ทำภารกิจบางอย่าง เช่น การขับไล่ความชั่วร้าย การเอาชนะศัตรู แต่นี่คือระยะเวลาที่ความกลัว หรือความสงสัยในตัวเองขัดขวางไม่ให้ตัวเอกเริ่มออกไปจากชีวิตธรรมดา เราส่วนใหญ่จะลังเลทุกครั้งที่จะเปลี่ยนงานใหม่ ยิ่งงานใหม่มีความท้าทายสูงกว่าเช่น เป็นงานที่ไม่ได้อยู่ในสาขาที่ตัวเองเคยเรียนหรือทำมาก่อน หรือมีความคาดหวังสูงจากผู้บริหาร

สถานการณ์นี้ยังเร็วเกินไปที่ตัวเอกจะตัดสินใจ พวกเขาอาจปฏิเสธแรงกระตุ้นก่อน แล้วค่อยกลับมาตัดสินใจ จากนั้นดูว่าจะมีอะไรเกิดขึ้น พวกเขาอาจจะพบว่ามีความเสี่ยงและมีอันตราย เช่น แมงมุมพิษ สัตว์ประหลาด หรือบางทีอาจเป็นความไม่แน่ใจที่จะเสี่ยง สถานการณ์นั้นมีขนาดเพียงพอที่จะหยุดพวกเขา

ทว่าเราสามารถเห็นว่านี่เป็นความก้าวหน้าครั้งสำคัญที่เกิดขึ้นในครั้งแรก ในส่วนโค้งของตัวละครเอก ในขณะที่เขาหรือเธอเผชิญกับความสงสัยในตอนแรก แต่แล้วผลักดันให้ผ่านมันไป เพื่อเริ่มกระบวนการเติบโตและการเปลี่ยนแปลง

ตัวอย่างเช่น ใน Star Wars ลุค สกายวอล์คเกอร์ปฏิเสธที่จะเข้าร่วมกับโอบีวันในภารกิจช่วยเหลือเจ้าหญิง เมื่อป้าและลุง ของเขาโดนสตอร์มทรูปเปอร์สังหาร เขาก็เปลี่ยนใจ

The Matrix

นีโอตื่นขึ้นมาในตอนเช้า ชีวิตของเขาเหมือนปกติ การพบมอร์เฟียซเมื่อคืนเป็นเหมือนความฝัน เขาเข้าบริษัทในตอนเช้า ระหว่างทำงาน สายลับออกตามหานีโอ มอร์เฟียซพยายามช่วยให้นีโอหนีจากการตามล่า นีโอปีนออกไปจากหน้าต่าง เขาไม่กล้ากระโดด ปฏิเสธความช่วยเหลือตามที่มอร์เฟียสสั่ง ตรงกันข้าม เขายอมจำนนต่อสายลับ ถูกจับไปเค้นความจริง

4. The Hero’s Journey : พบกับตัวช่วย – Meeting the Mentor

ตัวเอกได้รับการฝึกฝนส่วนตัว

เมื่อตัวเอกตัดสินใจที่จะออกไปผจญภัย — แต่พวกเขายังไม่พร้อมที่จะต่อสู้ ขาดประสบการณ์ และเราไม่ต้องการให้พวกเขาล้มเหลวตั้งแต่เริ่มต้น

การมาถึงของที่ปรึกษา: คือตัวช่วย ที่จะคอยช่วยเหลือพวกเขา เพื่อที่พวกเขาจะได้ไม่ต้องหลงทาง หลอกตัวเอง หรือต่อสู้โดยไร้ทักษะ การผจญภัยโดยขาดการฝึกฝนเป็นการเอาชีวิตไปทิ้งเปล่าๆ หรือเป็นการฆ่าตัวตาย ที่ปรึกษาจะให้การฝึกปฏิบัติ แสดงปัญญาที่ลึกซึ้ง ฝึกฝนวิธีการต่อยเตะให้คล่องแคล่ว หรือให้ความเห็นในสิ่งที่เป็นนามธรรม เช่น ความเพียรและความมั่นใจในตนเอง

ตัวละครอย่างพ่อมดชราที่ฉลาดคอยให้คำปรึกษา เช่นกัลดาร์ฟ บางทีที่ปรึกษาก็มาจากหลายรูปแบบ ตั้งแต่แม่มดไปจนถึงฤาษี รวมถึงครูสอนคาราเต้ที่เก็บตัวจากสังคม พวกเขาอาจมอบอาวุธให้เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการทดสอบข้างหน้าอย่างแท้จริง เช่น Q ในซีรี่ส์ James Bond หรือบางทีที่ปรึกษาอาจเป็นวัตถุ เช่น แผนที่ เข็มทิศ เครื่องลางของขลัง โปรแกรม หรือเครื่องมือ สิ่งเหล่านี้เตรียมพร้อมเพื่อก้าวต่อไป

ในขั้นตอนี้แคมป์เบลล์เรียกว่า Supernatural Aid ความช่วยเหลือที่มาจากอภินิหาร แต่ความเป็นจริงแล้ว ความช่วยเหลือนี้ไม่จำเป็นต้องเป็นสิ่งเหนือธรรมชาติหรือสิ่งมหัศจรรย์ อาจเป็นอะไรก็ได้ที่ไม่คาดคิด หรือให้ความช่วยเหลือที่เกินความคาดหมายตามธรรมชาติ แคมป์เบลล์อธิบายว่า Supernatural Aid คือ ผู้รู้ที่ไว้วางใจได้ และจะกลายมาเป็นผู้พิทักษ์ 

The Matrix

เมื่อนีโอตื่นขึ้นหลังจากการสอบสวนของเหล่าสายลับที่จับตัวไป ทรินิตีและกลุ่มเพื่อนช่วยนีโอออกมาจากการถูกติดตาม ทรินตีใช้เครื่องมือดึง “แมลง” ติดตามตัวที่ฝังเอาไว้ในตัวนีโอออกมา และทำให้เขาได้เห็นเมทริกซ์ที่ไม่เคยรู้มาก่อนว่ามีอยู่จริง นั่นเป็นครั้งแรกที่ทำให้เขารู้ มอร์เฟีซกลายมาเป็นผู้ฝึกสอนนีโอสำหรับการเตรียมตัวที่จะเป็นเดอะวัน ผ่านโปรแกรมการฝึกฝนที่ต่อเขาเข้าไปในเมทริกซ์

5. The Hero’s Journey : ข้ามด่านแรก – Crossing the First Threshold

เมื่อตัวเอกก้าวสู่อีกโลกอย่างแท้จริง 

นี่คือจุดที่ตัวเอกตัดสินใจที่จะเริ่มต้นการผจญภัยและข้ามไปยังดินแดนที่ไม่รู้จัก โดยทิ้งโลกธรรมดาของเขาหรือเธอไว้เบื้องหลัง นี่เป็นจุดที่พันธมิตรและคู่ต่อสู้มีบทบาทสำคัญใน The Hero’s Journey

ตอนนี้ตัวเอกพร้อมแล้วสำหรับการผจญภัย — และมุ่งมั่น — เข้าสู่การเดินทาง นี่เป็นจุดสิ้นสุดของขั้นตอนออกเดินทางและเป็นช่วงที่การผจญภัยเริ่มต้นขึ้น ขั้นตอนถัดไป โวกเลอร์เขียนไว้ว่า “นี่คือช่วงเวลาที่บอลลูนลอยขึ้น เรือแล่น ความรักเริ่มต้นขึ้น แต่เกวียนกำลังกลิ้งเข้ามา”

จากนี้ไปจะไม่มีวันหวนกลับ จากโลกเก่าสู่ดลกใหม่ จากชีวิตธรรมดา จากคอมฟอร์ดโซนสู่จุดที่ต้องเสี่ยง

เช่นเดียวกับตัวเอกของเรา เราควรรู้ว่าฉากนี้เป็นการทดสอบเรื่องราวที่เรากำลังจะเขียน หยุดเพื่อประเมินทิศทางให้แน่นอน ก่อนที่เราจะก้าวเข้าสู่ดินแดนที่ไม่คุ้นเคย :

• สร้างความขัดแย้งหลักขึ้นมาหรือยัง? ถ้าไม่ใช่ นี่คือโพสต์เกี่ยวกับประเภทของความขัดแย้งที่จะช่วยคุณได้
• หนังสือที่เขียนมีธีมหรือไม่? ถ้าไม่ลองดูโพสต์นี้ที่เกี่ยวกับการสร้างธีมและลวดลาย
• สร้างความก้าวหน้าในการพัฒนาตัวละครของคุณหรือยัง? หากไม่เป็นเช่นนั้น เทมเพลตโปรไฟล์ตัวละครนี้และแบบฝึกหัดการพัฒนาตัวละครเหล่านี้อาจมีประโยชน์

The Matrix

มอร์เฟียสให้นีโอเลือกยาเม็ดสีที่จะช่วยให้เขาพบความจริง เมื่อนีโอยอมรับยาเม็ดสีแดง เขาก็แสดงให้เห็นลักษณะที่แท้จริงของเมทริกซ์ ทุกอย่างเปลี่ยนไป เครื่องจักรพบความผิดปกติในโมดูลที่เก็บนีโอเพื่อทำแบตเตอรี เขาถูกรีเจ็กลงไปในท่อน้ำทิ้งเพื่อกำจัด ก่อนที่จะได้รับความช่วยเหลือจากยาน เมื่อนีโอกลับไปในเมทริกซ์ เขากลับไปในฐานะนีโอ ไม่ใช่มิสเตอร์แอนเดอร์สันอีกต่อไป

6. The Hero’s Journey : บททดสอบ พันธมิตร ศัตรู – Tests, Allies, Enemies

ตัวเอกเผชิญความท้าทายใหม่และได้พบกับทีม

เมื่อตัวเอกก้าวเข้าสู่โลกใหม่ เราสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจน ตัวเอกอาจสับสนกับความเป็นจริงที่ไม่คุ้นเคยและกฎใหม่ โดยทั่วไปแล้ว นี่เป็นหนึ่งในขั้นตอนที่ยาวที่สุดของเรื่อง เนื่องจากตัวเอกต้องรับมือกับโลกใหม่

ช่วงเวลานี้จึงทำให้เป็นมีพื้นที่ในการทดสอบ ดังนั้นชุดการทดสอบมากมายจะถูกส่งออกมาเป้นชุดๆ เพื่อที่จะดูว่าตัวเอกสอบผ่านไหม:

• Jumanji: Welcome to the Jungle: สเปนเซอร์, เบธานี, และมาร์ธาเริ่มต้นได้ไม่ดีเมื่อพวกเขาชนเข้ากับฝูงฮิปโปกระหายเลือด
• Harry Potter: ในช่วงสองสามเดือนแรกของแฮรีที่ฮอกวอตส์ เขาต่อสู้กับโทรลล์จนเกือบจะตาย เมื่อตกลงมาจากไม้กวาด และหลงทางท่ามกลางภัยน่ากลัวในป่าต้องห้าม
• Nemo: มาร์ลินและดอรีพบกับฉลาม “แปลงร่าง” สามตัว ตกใจ และโดนวาฬสีน้ำเงินกลืนลงไประหว่างทางไปตามหานีโม

ขั้นตอนนี้มักจะเป็นการขยายบทตัวละคร เมื่อตัวเอกอยู่ในโลกพิเศษ (Special World) เขาจะได้พบกับพันธมิตรและศัตรู – หรือศัตรูที่กลายเป็นมิตร และในทางกลับกัน เขาจะได้เรียนรู้กฎเกณฑ์ชุดใหม่จากพวกเขา ตราบใดที่ตัวเอกยังมีชีวิตอยู่ โวกเลอร์ชี้ให้เห็นว่า ห้องโถงในโรงแรมและบาร์ห่วยๆ เป็นสถานที่ยอดนิยมที่จะเกิดฉากเหตุการณ์เหล่านี้

The Matrix

นีโอถูกเครื่องจักรสร้างพลังงาน Reject ออกมา เขาได้รับการปลุกให้ตื่น มาอยู่บนโลกจริง เพื่อเข้าสู่ประสบการณ์ที่น่ากลัว การเกิดใหม่ของเขาทำให้เขาพบทีมงาน บททดสอบ รวมถึงการได้รับการฝึกฝนเพื่อต่อสู้

7. The Hero’s Journey : เข้าใกล้ถ้ำลึกที่สุด – Approach to the Inmost Cave

เริ่มเข้าใกล้เป้าหมายมากขึ้น

ถ้ำาที่ลึกสุดในที่นี้ไม่ใช่ถ้ำทางกายภาพ ในทางกลับกัน “ถ้ำลึก” หมายถึงจุดที่อันตรายที่สุดในอาณาจักรอื่น ไม่ว่าจะเป็นห้องของผู้ร้าย ถ้ำมังกรที่น่าเกรงขาม หรือดาวมรณะ เกือบทุกครั้ง สถานที่เหล่านี้เป็นที่ตั้งของภารกิจสูงสุด

โปรดทราบด้วยว่าตัวเอกยังไม่ได้เข้าไปในถ้ำลึกสุดในตอนนี้ ขั้นตอนนี้เป็นข้อมูลเกี่ยวกับแนวทาง ซึ่งครอบคลุมการเตรียมตัวที่จำเป็น เพื่อเอาชนะศัตรู

The Matrix

นีโอต้องกลับไปเมทริกซ์เพื่อพบเทพพยากรณ์ เขาไม่รู้ว่าตัวเองเป็นผู้นำเพื่อการปลดปล่อยมนุษย์หรือไม่ การไปพบเทพพยากรณ์ก็มิใช่คำตอบ แต่เป็นการเตรียมตัวเพื่อต่อสู้กับเหล่าสายลับสมิทที่ไล่ล่าเขาอย่างหนักหน่วง และต้องการทำลายเขาเพื่อปลดปล่อยตัวเอง

8. บททดสอบ – The Ordeal 

การเผชิญหน้าเพื่อรับบททดสอบที่ยิ่งใหญ่

จากการทดสอบทั้งหมดที่ตัวเอกต้องเผชิญ จนบัดนี้ยังไม่มีใครทำให้พวกเขาถึงจุดต่ำสุดได้ โวกเลอร์อธิบายช่วงนี้ว่าเป็น “ช่วงเวลาที่มืดมน” แคมป์เบลล์เรียกมันว่า “ท้องวาฬ” (belly of the whale) ทั้งสองบอกตรงกันข่าวร้ายกำลังจะมาถึงตัวเอก

พวกเขาต้องเผชิญหน้ากับความกลัวที่ยิ่งใหญ่ ถ้ารอดไปได้ทุกอย่างจะเปลี่ยนไป นี่เป็นช่วงเวลาที่สำคัญในเรื่องนี้ เนื่องจากโวกเลอร์อธิบายว่า “จากจุดนี้เป็นต้นไปมันจะแจ้งทุกการตัดสินใจของตัวเอก”

บางครั้งความเจ็บปวดไม่ใช่จุดสำคัญของเรื่อง เราสามารถคาดได้ว่ามันเป็นเหตุการณ์หลักขององก์ที่สอง — สถานการณ์ที่จะสร้างวีรบุรุษ

The Matrix

เมื่อโครงเรื่องดำเนินไป นีโอเริ่มแสดงความสามารถมากขึ้น เขาเข้าพบกับเทพพยากรณ์ เธอบอกเป็นนัยกับนีโอว่า เขาสามารถเป็นเดอะวันได้จริงและเตือนว่าจะต้องเลือกระหว่างชีวิตมอร์เฟียสกับชีวิตของตนเอง ก่อนที่พวกเขาจะออกจากเมทริกซ์ สายลับและตำรวจซุ่มโจมตี ไซเฟอร์ หนึ่งในลูกเรือได้ทรยศต่อมอร์เฟียสเพื่อแลกกับการกลับไปมีชีวิตที่สุขสบายในเมทริกซ์ มอร์เฟียสพยายามจะช่วยคนอื่น เขาต่อสู้กับสมิทจนถูกจับ โดนนำตัวไปเค้นรหัสผ่านไซออน ไซเฟอร์ออกจากเมทริกซ์และสังหารลูกเรือคนอื่นๆ เขาจะดึงสายที่ต่อร่างของนีโอออก ร่างในโลกจริงจะตาย แทงค์ฟื้นคืนสติและฆ่าไซเฟอร์ ก่อนที่จะดึงนีโอ และทรินิตีออกจากเมทริกซ์

9. รางวัล (ยึดดาบ) – Reward (Seizing the Sword) 

ที่ซึ่งแสงสว่างปลายอุโมงค์ส่องสว่าง

ตัวเอกของเราผ่านอะไรมามากมาย อย่างไรก็ตาม ตอนนี้เรื่องราวใกล้มาถึงบั้นปลายแล้ว ถ้าพวกเขาสามารถเอื้อมมือออกไปคว้ามันได้! “รางวัล” คือวัตถุหรือพลังที่ตัวเอกได้รับ สามารถนำไปต่อกรกับอุปสรรค หรือศัตรูตลอดการผจญภัย

เมื่อตัวเอกได้ครอบครอง โดยทั่วไปแล้วจะมีการแตกประเด็นของปัญหามากขึ้น สำหรับเรื่องนี้โวกเลอร์นำเสนอตัวอย่างบางส่วนในการใช้งานจริง:

• ลุคช่วยเจ้าหญิงเลอาและยึดแผนการของเดธสตาร์ กุญแจสำคัญในการเอาชนะดาร์ธ เวเดอร์
• โดโรธีหนีออกจากปราสาทของแม่มดชั่วร้ายด้วยไม้กวาดและรองเท้าแตะทับทิม ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญในการกลับบ้าน
• รางวัลของร็อคกี้ บัลโบ คือการฟื้นความภาคภูมิใจ กลับมามีศรัทธาในตัวเอง เมื่อตระหนักว่า ไม่ว่าแพ้หรือชนะ เขามีสิ่งที่จะจัดการกับ อพอลโล ครีด 

The Matrix

แทงค์แนะนำว่าพวกเขาต้องดึงปลั๊กของมอร์เฟียสออกก่อนที่จะเผยรหัสไซออน นีโอจำสิ่งที่เทพพยากรณ์บอกเขาได้ นี่คือช่วงเวลาที่ต้องเลือกระหว่างมอร์เฟียสกับชีวิตของตน เขาตัดสินใจที่จะไปช่วยมอร์เฟียส เขาบอกทรินิตีว่า เขาไม่ใช่ The One นีโออธิบายว่ามอร์เฟียสมีความสำคัญมากกว่าเขา ทรินิตียืนยันจะเข้าไปช่วยมอร์เฟียซด้วย เพราะนีโอต้องการความช่วยเหลือจากเธอ นีโอรู้สึกว่าวิธีนี้จะใช้ได้ผลเพราะว่าไม่มีมนุษย์คนใดพยายามโจมตีสายลับโดยตรงมาก่อน “นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมมันถึงได้ผล” นีโอกับทรินิตีขนปืนและกระสุนไปเป็นจำนวนมากและเข้าสู่เมทริกซ์อีกครั้ง

10. ถนนกลับบ้าน – The Road Back

แสงที่ปลายอุโมงค์อาจจะไกลกว่าที่คิดเล็กน้อย

เรื่องราวยังไม่จบเพียงเท่านี้ เนื่องจากช่วงเวลานี้เป็นจุดเริ่มต้นขององก์ที่สาม ตอนนี้เขาได้รับ “รางวัล” เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ตัวเอกพยายามกลับไปยังโลกธรรมดา แต่ยังต้องเผชิญอันตราย (ไม่สะดวก) ยังมีเหตุการณ์เกิดขึ้นอีกมากมาย “บนถนนกลับบ้าน” อย่างน้อยพวกเขาจะต้องออกจากถ้ำลึกเสียก่อน

เพื่อให้เข้าใจแม่นยำขึ้น อุปสรรคเพิ่มเติมสำหรับตัวเอกที่ต้องเผชิญหน้า ก่อนที่พวกเขาจะสามารถกลับบ้านได้ ตัวเอกต้องจัดการกับผลที่ตามมาและเพื่อให้ผลที่ตามมาก่อนหน้านี้ได้คลี่คลายด้วยการกระทำ: มังกรกำลังโกรธแค้น เพราะตัวเอกเพิ่งขโมยสมบัติจากใต้จมูกไป พวกมันเริ่มออกตามล่า หรือบางทีกองทัพของฝ่ายตรงข้ามรวมตัวกันเพื่อไล่ตามพระเอกของเราในสนามรบที่อัดแน่นไปด้วยกองทหาร

The Matrix

มอร์เฟีซ ทรินิตี และนีโอยังออกไปจากเมทริกซ์ไม่ได้ แทงค์หาทางให้ทั้งสามคนมุ่งหน้าไปยังโทรศัพท์ที่สถานีรถไฟใต้ดิน มอร์เฟียสออกไปก่อน ทรินิตีพยายามบอกนีโอเกี่ยวกับสิ่งที่ออราเคิลบอกกับเธอ สมิธสิงร่างคนเร่ร่อน ที่สถานีรถไฟ ขณะที่ทรินิตีกำลังออกไป สมิธยิงปืนไปที่โทรศัพท์ ทำให้นีโอออกไปไม่ได้ เขาต้องต่อสู้กับสมิธ ตอนนี้เขาเริ่มที่จะเชื่อ ทั้งสองต่อสู้กัน ยิงปืนใส่กันจนกระสุนหมด จากนั้นการต่อสู้ด้วยกำปั้นจึงเริ่มขึ้น ในขณะที่นีโอมีช่วงเวลาสั้นๆ ที่เขาเอาชนะสมิธได้ แต่สายลับสมิธไม่ตาย สมิธคนใหม่ออกมาจากรถไฟ

11. การฟื้นคืนชีพ – Resurrection

การทดสอบครั้งสุดท้าย

นี่คือจุดไคลแม็กซ์ที่แท้จริงของเรื่อง ทุกสิ่งที่เกิดขึ้นก่อนหน้าฉากนี้จะจบลงด้วยบททดสอบอันยอดเยี่ยมสำหรับตัวเอก เนื่องจากศัตรูยังมีโอกาสที่จะเอาชนะพวกเขาได้

โวกเลอร์กล่าวถึงช่วงเวลานี้ว่าเป็น “ผลการทดสอบขั้นสุดท้าย” สำหรับตัวเอก – พวกเขาต้อง “ได้รับการทดสอบอีกครั้ง เพื่อดูว่าพวกเขาได้เรียนรู้บทเรียนจากการทดสอบจริงๆ หรือไม่” ในการต่อสู้ครั้งสุดท้ายนี้ ตัวเอกต้องผ่าน “การฟื้นคืนชีพ” อีกครั้งหนึ่ง ด้วยเหตุนี้ เราจะเห็นถึงการหลบหนีที่เต็มไปด้วยอันตราย การต่อสู้จวนอยู่จวนเป็น ในขณะที่พวกเขารอดจากหายนะมาได้อย่างหวุดหวิดราวปาฏิหาริย์ ดูจากจุดไคลแมกซ์ของเรื่องเจมส์ บอนด์เป็นตัวอย่าง หากตัวเอกรอด เราสามารถตั้งตารอตอนจบที่แสนหวานได้เลย

The Matrix

นีโอตระหนักว่าไม่มีใครเอาชนะสมิธได้ เขาวิ่งหนีเพื่อหาทางออก พวกสายลับตามนีโอด้วยการสิงร่างผู้คนบนท้องถนน แทงค์กำลังนำทางให้นีโอไปยังโทรศัพท์เครื่องถัดไปเพื่อออกจากเมทริกซ์ โทรศัพท์เครื่องนั้นเหมือนกับดัก เมื่อสมิธไปดักรอและยิงกระสุนใส่ที่หัวใจของนีโอ

เมื่อนีโอถูกยิง ถ้าจิตใจของเขาไม่เข้มแข็งพอ กระสุนจะฆ่าเขา เมื่อหัวใจหยุดเต้น เขาจะตาย แต่เขายังไม่ตาย จิตยังอยู่ ในขณะเดียวกัน หุ่นยนตร์ระบุตำแหน่งยานเนบูคัดเนสซาร์ได้ และกำลังจะโจมตี หากพวกเขาใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าก่อนที่นีโอจะออกมาจากเมทริกซ์ พวกเขาจะฆ่านีโอ ทรินิตีตระหนักว่าเทพพยากรณ์ได้บอกกับเธอว่าจะตกหลุมรัก “เดอะวัน” และเขาจะรักเธอ

“ฉันไม่กลัวแล้ว เทพพยากรณ์ทำนายว่าฉันจะตกหลุมรัก และผู้ชายคนนั้น…คือ ผู้ปลดปล่อย คุณรู้สึกไหมว่าคุณจะไม่ตาย เพราะฉันรักคุณ เธอได้ยินฉันไหม? ฉันรักคุณ”

Tweet

เธอจูบนีโอในโลกจริงและนีโอเริ่มฟื้นขึ้นในเมทริกซ์ นีโอหลุดพ้นจากความตาย เมื่อเขาลุกขึ้น เหมือนเกิดใหม่ (เช่นเดียวกับที่ออราเคิลทำนายเอาไว้ ในฐานะ The One) สายลับยิงกระสุนใส่นีโอ เขาหยุดกระสุนด้วยจิต กฎของเมทริกซ์ไม่สามารถใช้ได้สำหรับนีโออีกต่อไป เขาสามารถเปลี่ยนกฎของมันได้ สมิธพยายามโจมตีอย่างสิ้นหวัง แต่ความเร็วของนีโอไม่ได้ถูกจำกัดอีกต่อไป ในที่สุดนีโอสามารถกำจัดสมิธให้สลายกลายเป็นแสง

12. กลับมาพร้อมกับยาอายุวัฒนะ – Return with the Elixir

กลับบ้านอย่างมีชัย

ในที่สุดตัวเอกก็ได้กลับบ้าน อย่างไรก็ตาม พวกเขากลับไปเป็นคนละคนกับตอนที่เริ่มต้นเรื่อง พวกเขาเติบโตขึ้น ทั้งวุฒิปัญญา กายภาพ และจิตวิญญาณ

ทั้งหมดนั่นเราต้องการเห็นเขานำถ้วยรางวัลติดมือกลับไปทุกครั้งใช่ไหม นั่นเป็นเหตุผลที่ตัวเอกต้องกลับมาพร้อมกับยาอายุวัฒนะ หรือรางวัลที่ได้รับระหว่างการเดินทาง ไม่ว่าจะเป็นสิ่งของหรือความรู้ รวมถึงความเข้าใจที่ได้รับจากการผจญภัย

สิ่งที่อาจเป็นไปได้ เรื่องอาจจะจบลงด้วยการไม่มียาอายุวัฒนะ และตัวเอกอาจจะตาย นั่นคือสิ่งที่เรื่องราวของเราอาจจะเกิดขึ้นได้เสมอ ในฐานะงานศิลปะ

The Matrix

ภาพยนตร์เรื่องนี้จบลงด้วยนีโอได้ทิ้งข้อความไว้ที่คอมพิวเตอร์

Tweet

“ผมรู้ว่าคุณอยู่ข้างนอก ตอนนี้ผมรู้สึกถึงคุณ รู้ว่าคุณกลัว กลัวเรา กลัวการเปลี่ยนแปลง ผมไม่ได้มาที่นี่เพื่อบอกคุณว่าเรื่องนี้จะจบลงอย่างไร เพราะผมไม่รู้อนาคต การที่ผมมาที่นี่เพื่อบอกคุณว่าจะเริ่มต้นอย่างไร  ผมจะวางสายโทรศัพท์ แสดงให้พวกเขาเหล่านั้นเห็นสิ่งที่คุณไม่ต้องการ ผมจะแสดงให้พวกเขาเห็นโลกที่ไม่มีคุณ โลกที่ไร้กฎเกณฑ์และการควบคุม ไร้พรมแดนหรืออาณาเขต โลกที่ทุกสิ่งเป็นไปได้ ที่นั่นที่เราจะไป จะมีทางเลือกสำหรับปลดปล่อยให้คุณ”

นีโอมีแผนที่จะช่วยปลดปล่อยผู้คนจากสภาพการเป็นทาสในเมทริกซ์ เขาวางสายโทรศัพท์และบินขึ้นไปบนฟ้า เขาสามารถบินได้โดยไม่มีกฎเกณฑ์ใดๆ ต่อต้านเขาอีกต่อไป

มองข้าม การเดินทางของวีรบุรุษ – The Hero’s Journey

สิ่งสำคัญที่สุดคือ โครงสร้างเรื่องราวนี้มีขึ้นเพื่อทำให้เข้าใจโครงสร้างเรื่องราว The Hero’s Journey  ได้ดีขึ้น บทความนี้เป็นเพียงกลวิธีหนึ่งที่มีประโยชน์ เพื่อให้การร่างนวนิยายและบทวิเคราะห์ภาพยนตร์หรือนวนิยายมองเห็นโครงสร้างได้ชัดเจน ทฤษฎีนี้ถือกำเนิดมาอย่างยาวนาน เราอาจจะเลือกใช้โครงสร้างที่ทันสมัยกว่า หรือโครงสร้างที่ได้รับความนิยมตลอดกาลอย่าง โครงสร้างสามองก์ หรือ Story Circle ของ Dan Harmon คุณสามารถเรียนรู้เกี่ยวกับ โครงสร้างการเล่าเรื่อง อื่นๆได้ที่โพสต์ก่อนหน้านี้

เมื่อคุณเข้าใจพื้นฐานของโครงสร้างที่เป็นมาตรฐาน เราจะสามารถใช้ได้อย่างอิสระ อย่างที่เรารู้ดีว่า “กฎมีไว้เพื่อแหก” การเขียนมีพื้นที่ให้เล่นมากมายภายในขอบเขตของมัน คุณอาจจะทดลองเขียนขั้นตอนใดขั้นตอนหนึ่งเช่น การฟื้นคืนชีพ – Resurrection หรือลองเขียนโครงสร้าง The Hero’s Journey แบบแอนตี้ฮีโร่ดูก็ได้ หรือเขียนเรื่องสั้นเพื่อเป็นการทดสอบก่อนวางโครงร่างจริงในนวนิยาย เพราะมันสามารถเป็นได้ทั้งหมด และไม่มีอะไรผิด