ความทรงจำถึงสัตว์ประหลาด เรื่องสั้น โดย ภาณุพงศ์ เชยชื่น

ความทรงจำถึงสัตว์ประหลาด

โดย ภาณุพงศ์ เชยชื่น

การครุ่นคิดถึงสัตว์ประหลาด
ในวัยสี่ขวบ สัตว์ประหลาดที่นึกถึงอย่างแรก ลักษณะคล้ายแมงมุม ด้วยว่ารูปลักษณ์แปลกประหลาด รยางค์ขามากมายที่ยื่นออกมา บวกกับลักษณะการเคลื่อนที่ การสร้างเส้นใยที่ใช้เป็นทั้งกับดักและที่พักอาศัย มันดูต่างจากสิ่งมีชีวิตอื่นๆ โดยสิ้นเชิง ถ้ากล่าวรวมๆ ในวัยนั้นพวกแมลงทั้งหลายล้วนเป็นสัตว์ประหลาด

วัยสิบสองขวบ เมื่อรู้จักสัตว์ต่างๆ มากขึ้น พวกมันทั้งหลายจึงดูประหลาดน้อยลง สัตว์ประหลาดจึงควรเป็นสิ่งที่ต่างออกไปจากลักษณะปกติ มันต้องพิลึกเกินกว่าสิ่งมีชีวิตในสารานุกรม ต้องใหญ่โตเกินสามัญสำนึก จึงจะถือเป็นสัตว์ประหลาด

วัยยี่สิบ สัตว์ประหลาดคือผู้คนทั่วไป คือสิ่งที่ซุกซ่อนอยู่ในคนธรรมดา มันอาจจะมีลักษณะภายนอกเหมือนคนปกติ แต่ซ่อนความเร้นลับอยู่ภายใน เหมือนภูติผี เหมือนสิ่งเหนือธรรมชาติ เป็นสิ่งมีชีวิตที่ซ่อนอยู่ในความมืด ทั้งเงามืดจริงๆ หรือเงามืดในตัวผู้คน ในเชิงลึกมันคือความซับซ้อนทางใจ คือจิตที่จมดิ่งตกต่ำ หม่นหมองอ่อนแอ จิตใจที่โงหัวไม่ขึ้น สัตว์ประหลาดที่ทำให้แปลกแยก

วัยสามสิบ สัตว์ประหลาดเชิงอุดมการณ์และสังคม สัตว์ประหลาดในเชิงนามธรรม ไม่มีรูปลักษณ์ให้เห็นด้วยตา มันมีอำนาจกดขี่ครอบงำสังคม บังคับได้แม้แต่วิถีชีวิต ช่วงชิงทุกสิ่งทุกอย่างจนขัดขืนไม่ได้

วัยไหนก็ได้ สัตว์ประหลาดที่มีชื่อว่าความรัก สัตว์ประหลาดที่มอบทั้งรสหวานและรสขมให้ตัวเราตามแต่จังหวะของช่วงเวลา เป็นทั้งความหวาดกลัวและความตื่นเต้นในหลายครั้งหลายครา จนกว่าจะยอมรับการมีอยู่ของมัน ความกลัวก็จะลดลงไป

วัยไหนก็ได้ สัตว์ประหลาดที่มีชื่อว่าความตาย สัตว์ประหลาดที่จู่โจมอย่างไม่รู้ตัว เวลาใด เมื่อไหร่ ไม่มีทางตั้งตัวทัน นำความเศร้าโศกมาให้ นำความตกใจหดหู่มาให้ สัตว์ประหลาดที่ยากต้านทาน ได้แต่มองดูการปรากฏตัวของมัน

วัยผู้ใหญ่ สัตว์ประหลาดในตัวผู้อื่น มองเห็นผู้อื่นเป็นสัตว์ประหลาดที่ต้องกำจัดทิ้ง เป็นสัตว์ประหลาดชนิดเดียวกับสัตว์ประหลาดในเชิงสังคมและอุดมการณ์

มีภาพยนตร์เกี่ยวกับสัตว์ประหลาดมากมาย น่ากลัว น่ารัก ขนาดเล็ก ขนาดใหญ่ เป็นมิตร ไม่เป็นมิตร สร้างสรรค์และทำลาย ตามแต่ว่าใครจะเคยรับชมในแนวไหน แต่โดยมากทุกแบบเป็นสิ่งลึกลับ ไม่ได้พบเจอกันง่ายๆ

ผมขอกล่าวถึงภาพยนตร์ฝรั่งเรื่องหนึ่งที่เคยชม เป็นเรื่องของสามีภรรยา ซึ่งตัวภรรยาดูแปลกไป มีพฤติกรรมที่อธิบายไม่ได้ ตัวสามีไม่รู้ว่าทำไม เขาสงสัยว่าเธอจะมีชู้ จึงเริ่มสะกดรอยตามภรรยา แล้วเขาก็ได้พบคำตอบ ซึ่งก็ไม่ช่วยให้ความคาใจกระจ่างขึ้นเท่าไหร่เลย เธอไม่ได้มีชู้ แต่เธอเลี้ยงสัตว์ประหลาดไว้ในอพาร์ทเม้นต์ส่วนตัว สิ่งมีชีวิตน่าเกลียด ส่งเสียงไม่เป็นภาษา ใหญ่โตกว่านักบาสเอ็นบีเอ ดูไม่น่าไว้วางใจสำหรับคนธรรมดา แต่เจ้าสิ่งนั้นดันเชื่องกับภรรยาของเขา เธอหลงใหลมัน เหมือนคนที่เอ็นดูลูกหมาลูกแมว นั่นคือสัตว์ประหลาดที่แปลกประหลาด เป็นภาพยนตร์แปลกๆ เรื่องหนึ่ง เหมือนภาพจำลองชีวิตคู่ที่ไปไกลสุดกู่

มีเรื่องสั้น ซึ่งมีขนาดสั้นมากเรื่องหนึ่งของเพื่อนผม ชื่อเรื่องว่า “สัตว์ประหลาดในสวนหลังบ้าน” เนื้อเรื่องไม่มีอะไรเลย เป็นคำบรรยายสั้นๆ ของสาวออฟฟิศคนหนึ่งที่กลับมาถึงบ้านหลังจากเหน็ดเหนื่อยจากการทำงาน ตรงสวนหลังบ้านนั่นเอง มีเจ้าสัตว์ประหลาดตัวนั้น มันยังคงอยู่ที่นั่น ไม่ได้หนีหายไปไหน เธอไม่ได้เลี้ยงมันไว้ แต่มันก็เติบโตในที่ทางของมัน หรือจริงๆ เธออาจจะฟูมฟักชุบเลี้ยงมันก็เป็นได้ เธอเองก็ไม่รู้ว่ามันปรากฏตัวขึ้นเมื่อไหร่กันแน่ แต่รู้อีกทีก็คุ้นเคยกับมันไปแล้ว ถ้าวันไหนไม่ได้พบเห็น ก็เหมือนสิ่งคุ้นตาหายไป

ผมกล่าวถึงเรื่องสั้นเรื่องนี้ เพราะผมชอบเป็นการส่วนตัว เพื่อนคนนี้เป็นผู้หญิง เป็นพนักงานออฟฟิศ คงเขียนขึ้นจากความรู้สึกบางอย่าง ผมคิดว่าให้ภาพพจน์เปรียบเปรยได้ดี เธอไม่ได้เขียนเป็นอาชีพหรืองานอดิเรกด้วยซ้ำไป

สัตว์ประหลาดหลบซ่อนอยู่ในชีวิตของเรา ทั้งภายในหรือภายนอก ทั้งแบบปัจเจกและระดับสังคมวงกว้าง ถ้าเราไม่ใช่คนที่ปลดปล่อยมันออกมา เราก็คงเป็นคนที่ต้องการกำจัดมันทิ้ง หรือไม่อย่างงั้นเราก็อาจจะกลายเป็นสัตว์ประหลาดสักตัวที่แปลกแยก แต่นั่นก็น่าจะเป็นเรื่องในแนวนามธรรมมากกว่าจะเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้จริง

ไม่มีใครจะกลายเป็นสัตว์ประหลาดโดยแท้จริง การจะเปลี่ยนร่างต้องอาศัยตัวช่วย หรือมีวิธีการเฉพาะ ในภาพยนตร์เกรดบีของฝรั่งเรื่องหนึ่ง ตัวเอกกลายเป็นสัตว์ประหลาดด้วยการกิน เขาเข้าไปสำรวจในป่าลึก พบเจอชนเผ่าไกลปืนเที่ยง พวกนั้นปรุงซุปหม้อใหญ่ให้เขาชิม ด้วยสูตรลับที่ตกทอดกันมาและรักษาไว้ด้วยระยะห่างจากอารยธรรม ตัวเอกนักสำรวจก็กลายร่างเป็นสัตว์ประหลาด แล้วหวนคืนย้อนสู่เมืองใหญ่ ออกไล่ฆ่าผู้คน นั่นคือการเปลี่ยนร่างไปโดยสิ้นเชิง เกิดขึ้นแค่ในภาพยนตร์สำหรับความบันเทิงเท่านั้น

ผมชื่นชอบในเรื่องราวของสัตว์ประหลาด ครุ่นคิดถึงมันอยู่เสมอ ความชอบนำพาให้พบเจอกับเพื่อนคนหนึ่งซึ่งชอบในแนวเดียวกัน เรามีความฝันเหมือนกันก็คือ การสร้างหนังสัตว์ประหลาด แต่เป็นการยากที่พวกเราจะหาทุนมาสร้างได้ เราสะสมประสบการณ์สำหรับความฝันด้วยการทำงานเป็นทีมงานในกองถ่าย ฝึกฝนทำเทคนิคพิเศษต่างๆ เป็นผมที่เดินออกมาจากความมุ่งมั่นตรงนั้น แม้ผมกับเพื่อนจะหลงใหลในสิ่งเดียวกัน แต่ชีวิตยังมีอย่างอื่นที่คิดเห็นไม่ตรงกัน ดูเหมือนวันหนึ่งความเชื่อของเราก็ขัดกัน เราต่างกลายเป็นสัตว์ประหลาดคนละตัว เป็นสัตว์ประหลาดของกันและกันในยามพบหน้า

ในยุคสมัยที่ภาพยนตร์ไทยซบเซา มันดูเป็นเรื่องยากมากในการหาทุนมาถ่ายทำหนังสัตว์ประหลาดสักเรื่อง สิบปีเต็มแล้วที่ผมเลิกล้มความฝันที่มี แต่เพื่อนผมยังคงอยู่ในสายงานที่จะเติมเต็มความต้องการทางใจนี้ และก็สำเร็จผลในที่สุด
ขณะที่ผมออกจากวงการ แต่ความชื่นชอบเรื่องสัตว์ประหลาดยังตกค้างอยู่ในความคิด ผมเลือกไปลงทะเบียนเรียนหลักสูตรศิลปศาสตร์ ทำหัวข้อวิทยานิพนธ์ชื่อ “สัตว์ประหลาด : ภาพจำลองความขัดแย้งในสังคมไทย” ถือว่าทดแทนความหมกมุ่นที่ตัวเองมีได้ระดับหนึ่ง

เมื่อเห็นภาพยนตร์ของเพื่อนเข้าฉายในโรง ผมจึงตีตั๋วเข้าไปชม ไปดูภาพความฝันที่กลายเป็นจริง โลกในหนังสัตว์ประหลาดคงไม่ใช่โลกจำลองที่ทำให้ใครเคลิ้มฝัน มันเป็นโลกอีกแบบ เป็นความบันเทิงอีกแนวทางหนึ่ง ผมอยากไปดูเจ้าสัตว์ประหลาดของเพื่อนว่าจะออกมาอย่างไร เป็นโลกแบบไหนกัน มีตัวผมเป็นส่วนประกอบมากน้อยแค่ไหน หลายปีที่ไม่ได้ติดต่อกัน เราทั้งคู่คงไม่ใช่สัตว์ประหลาดในความคิดของกันและกันอีกแล้ว การเข้าไปดูหนังเรื่องนี้ในโรงเงียบๆ ตัวคนเดียว ผมคิดว่านี่คงเป็นการแสดงความยินดีอีกทางหนึ่ง ผมคงได้รับความบันเทิงพอสมควรทีเดียว